Nghỉ hưu trước tuổi là một trong những chính sách quan trọng, giúp người lao động có thể nghỉ ngơi sớm nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi về tài chính và bảo hiểm xã hội. Theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP, những người thuộc diện nghỉ hưu trước tuổi sẽ được hưởng các chế độ trợ cấp đặc biệt, tùy theo số năm nghỉ sớm và thời gian đóng bảo hiểm xã hội. Chính sách này không chỉ hỗ trợ về mặt kinh tế mà còn giúp ổn định đời sống cho người lao động sau khi rời khỏi thị trường lao động.
Trong bài viết này, LawPlus sẽ giúp các bạn tìm hiểu chi tiết về các quyền lợi khi nghỉ hưu trước tuổi, điều kiện áp dụng và mức trợ cấp theo quy định mới nhất.
Table of Contents/Mục lục
1. Đối tượng được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi
Những đối tượng được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi theo nguyện vọng theo Nghị định 177/2024/NĐ-CP gồm:
– Cán bộ giữ chức vụ, chức danh chuyên trách theo nhiệm kỳ trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị – xã hội từ cấp xã đến trung ương nhưng không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm cấp ủy cùng cấp. Nếu đủ tuổi tái cử cấp ủy nhưng không đủ tuổi giữ chức danh lãnh đạo chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị – xã hội thì vẫn thuộc diện này.
– Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, viên chức quốc phòng, người làm công tác cơ yếu thuộc Quân đội, Công an giữ chức vụ trong cấp ủy hoặc Ủy ban kiểm tra nhưng không đủ tuổi tái cử. Tuổi nghỉ hưu theo các luật hiện hành về quân đội, công an, cơ yếu.
– Công chức giữ chức vụ bổ nhiệm có thời hạn thuộc cơ cấu cấp ủy nhưng không đủ tuổi tái cử, bao gồm cả Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận, thị xã, phường nơi thực hiện chính quyền đô thị và Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã.
– Những người thuộc các nhóm trên đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm nhưng còn từ 30 đến 60 tháng công tác tính từ ngày tổ chức đại hội, đủ tuổi nghỉ hưu và có nguyện vọng nghỉ do sắp xếp nhân sự cấp ủy, được cấp có thẩm quyền đồng ý.
– Cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý được cho nghỉ công tác, nghỉ hưu theo Thông báo 20-TB/KL năm 2022.
– Những trường hợp không áp dụng chế độ này gồm:
- Đối tượng tinh giản biên chế.
- Đã có quyết định nghỉ hưu hoặc còn dưới 6 tháng công tác trước ngày nghỉ hưu theo quy định.
- Người không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm nhưng vẫn tiếp tục công tác trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị – xã hội.
Theo Luật Cán bộ, công chức 2008, cán bộ là công dân Việt Nam giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội từ cấp huyện trở lên, hưởng lương từ ngân sách. Cán bộ cấp xã là những người được bầu giữ chức vụ trong Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Đảng ủy, tổ chức chính trị – xã hội cấp xã. Công chức cấp xã là người giữ chức danh chuyên môn trong UBND cấp xã, hưởng lương ngân sách.
2. Điều kiện được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi
Người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn so với tuổi nghỉ hưu thông thường nếu đáp ứng các điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và thuộc một trong các trường hợp cụ thể dưới đây.
– Nghỉ hưu sớm không quá 5 năm
Người lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu thông thường nếu đã đóng BHXH bắt buộc từ 20 năm trở lên và thuộc một trong các trường hợp:
- Đã có từ đủ 15 năm làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
- Có từ đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc tại khu vực có phụ cấp hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
- Tổng thời gian làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm và làm việc tại vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn từ đủ 15 năm trở lên.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
– Nghỉ hưu sớm không quá 10 năm
Người lao động có thể nghỉ hưu trước tối đa 10 năm so với tuổi nghỉ hưu thông thường nếu đã có ít nhất 20 năm đóng BHXH bắt buộc và đáp ứng thêm một trong các điều kiện sau:
- Có đủ 15 năm làm việc trong khai thác than hầm lò.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
– Nghỉ hưu không giới hạn tuổi
Một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu mà không bị giới hạn về độ tuổi nếu đã đóng đủ 20 năm BHXH bắt buộc và thuộc một trong các diện sau:
- Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.
- Người bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và đã có ít nhất 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
>>> Tham khảo thêm Quy định về đơn phương chấm dứt hợp đồng cho người lao động
3. Quyền lợi được hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi
Theo quy định tại Điều 7 Nghị định 178/2024/NĐ-CP, người nghỉ hưu trước tuổi được hưởng các chế độ cụ thể như sau:
– Trợ Cấp Hưu Trí Một Lần Khi Nghỉ Hưu Sớm
Người thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 2 của Nghị định này khi nghỉ hưu trước tuổi sẽ nhận được trợ cấp một lần dựa trên thời gian nghỉ sớm:
- Nếu nghỉ hưu trong 12 tháng đầu kể từ khi có quyết định sắp xếp tổ chức bộ máy:
- Trường hợp còn từ 5 năm trở xuống đến tuổi nghỉ hưu theo Phụ lục I và II của Nghị định 135/2020/NĐ-CP, mức trợ cấp tương đương 1 tháng lương hiện hưởng nhân với số tháng nghỉ sớm.
- Trường hợp còn trên 5 năm đến đủ 10 năm, mức trợ cấp bằng 0,9 tháng lương hiện hưởng nhân với 60 tháng.
- Nếu nghỉ hưu từ tháng thứ 13 trở đi, mức trợ cấp chỉ còn bằng 50% mức quy định tại điểm a khoản 1 Điều 7 Nghị định 178/2024/NĐ-CP.
– Chính Sách Hưu Trí Trước Tuổi Theo Thời Gian Công Tác
Người có thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ hưởng các chính sách hưu trí đặc biệt tùy vào số năm nghỉ sớm:
Trường hợp còn từ 2 – 5 năm so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Phụ lục I của Nghị định 135/2020/NĐ-CP:
- Không bị trừ tỷ lệ lương hưu.
- Nhận trợ cấp 5 tháng lương hiện hưởng cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.
- Hưởng trợ cấp 5 tháng lương cho 20 năm công tác đầu tiên, từ năm thứ 21 trở đi được hưởng thêm 0,5 tháng lương cho mỗi năm.
Trường hợp còn trên 5 – đủ 10 năm so với tuổi nghỉ hưu theo Phụ lục I:
- Không bị trừ tỷ lệ lương hưu.
- Nhận trợ cấp 4 tháng lương hiện hưởng cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.
- Hưởng trợ cấp 5 tháng lương cho 20 năm công tác đầu tiên, từ năm thứ 21 trở đi được hưởng thêm 0,5 tháng lương cho mỗi năm.
Trường hợp làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, vùng khó khăn:
- Nếu còn từ 2 đến 5 năm so với tuổi nghỉ hưu theo Phụ lục II và có ít nhất 15 năm làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại hoặc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, người lao động sẽ không bị trừ tỷ lệ lương hưu và được hưởng các khoản trợ cấp tương tự như trên.
Trường hợp còn dưới 2 năm đến tuổi nghỉ hưu theo Phụ lục I hoặc II:
- Không bị trừ tỷ lệ lương hưu nếu có đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
- Đối với người làm việc trong ngành nghề nặng nhọc, độc hại hoặc ở vùng đặc biệt khó khăn, chế độ vẫn được áp dụng tương tự.
– Chính Sách Khen Thưởng Khi Nghỉ Hưu Trước Tuổi
- Cán bộ, công chức, viên chức nghỉ hưu trước tuổi theo quy định tại khoản 1 và 2 Điều 7 của Nghị định này sẽ được xét khen thưởng theo Luật Thi đua, Khen thưởng 2022.
- Nếu còn thiếu thời gian giữ chức vụ lãnh đạo để đủ điều kiện khen thưởng quá trình cống hiến, thời gian nghỉ hưu sớm sẽ được tính tương ứng với nhiệm kỳ bầu cử hoặc bổ nhiệm chức vụ.
- Nếu không thuộc đối tượng xét khen thưởng quá trình cống hiến, cấp có thẩm quyền sẽ xem xét các hình thức khen thưởng phù hợp.
Chính sách hưu trí trước tuổi mang lại nhiều quyền lợi cho người lao động, đặc biệt là những người có thâm niên công tác lâu năm hoặc làm việc trong môi trường đặc biệt.
